خالده جرار؛ سمبول مقاومت و صلابت فلسطین

خالده جرار؛ سمبول مقاومت و صلابت فلسطین

خالده جرار زن مبارز، نویسنده و عضو رهبری «جبهه خلق برای آزادی فلسطین» اسیری در شکنجه‌گاه‌های رژیم خون‌آشام صهیونیست بود که اخیرا در تبادله با گروگان‌ها آزاد گردید. او متولد ۹ فبروری سال ۱۹۶۳ در شهر نابلس کرانه باختری، لیسانس‌اش را در رشته اداره و تجارت و ماستری را در «دموکراسی و حقوق بشر» از پوهنتون بیرزیت دریافت کرده است. خالده جرار که از سال ۱۹۹۴ الی ۲۰۰۶ منحیث مدیر انجمن حمایت از زندانیان و حقوق بشر «الضمیر» فعالیت داشته است، در سال ۲۰۰۶ به‌عنوان نامزد «جبهه خلق...» به پارلمان فلسطین راه یافته و ریاست کمیسیون امور زندانیان را بر عهده گرفت. و نیز عضو کمیته ملی فلسطین برای پیگیری دوسیه‌های زندانیان در محکمه بین‌المللی جرایم است.

خالده جرار، مبارزی دلیر و استوار، از حامیان نبرد مسلحانه علیه اشغالگران اسراییلی می‌باشد که این موضع‌گیری، بارها موجب بازداشت و حبس بدون محاکمه وی گردیده است. نخستین بار در سال ۱۹۸۹ هنگام شرکت در تظاهرات روز جهانی زن به اتهام اخلال نظم دستگیر شد. شرایط طاقت‌فرسای زندان و شکنجه‌های سبعانه نه‌تنها روحیه او را درهم نشکست بلکه برایش بُرایی بیشتری بخشید تا فعالیت‌هایش را در داخل و خارج از زندان ادامه دهد. خودش درباره شرایط زندان می‌نویسد:

«هر روز می‌میرم. سلول شبیه یک جعبه کوچک و کاملاً بسته است. این سلول دارای تشناب و یک پنجره کوچک در بالای آن است که یک روز پس از انتقال من به اینجا بسته شد. هیچ فضایی برای تنفس برایم باقی نگذاشتند. حتی منفذ کوچک روی درب سلول را هم بسته‌اند. بیشتر وقتم را در کنار یک شکاف کوچک می‌گذرانم که تنها راه تنفسم است. ساعت‌ها را درحالی سپری می‌کنم که در این سلول خفه می‌شوم و به امید یافتن آکسیجن برای نفس کشیدن و زنده ماندن منتظرم.

درجه حرارت بالا انزوای مرا غم‌انگیزتر ساخته است. به‌طور ساده، من داخل یک تنور بسیار داغ هستم. گرما خوابیدن را برایم غیرممکن کرده است. نه تنها مرا به‌تنهایی در این وضعیت قرار داده‌اند، بلکه عمداً آب سلول را نیز قطع کردند. حداقل چهار ساعت طول کشید تا یک بوتل آب برایم بیاورند. پس از هشت روز حبس، فقط یک بار اجازه یافتم از سلول بیرون شوم و به حویلی زندان بروم. علاوه بر این، غذای بسیار بد و ناگوار را عمداً برای ساعت‌ها به تأخیر می‌اندازند.»

۳ جون ۲۰۱۶: استقبال از خالده جرار در کرانه باختری پس از آزادی از قید ۱۵ماهه.

۳ جون ۲۰۱۶: استقبال خالده جرار در کرانه باختری پس از ۱۵ ماه اسارت.


جرار، نمونه‌ای از پایداری خلق فلسطین، باوجود شکنجه‌های جسمی و روحی، به مقاومت در زندان ادامه داده و آن را به فرصتی جهت آموزش و ارتقای توانایی زنان هم‌بندش مبدل ساخت. او علاوه بر تدریس دروس مکتب، ترتیب آموزش سیاسی زنان را داده و در مورد زنان انقلابی جهان و نقش آنان در آزادی سرزمین‌ شان آگاهی می‌داد. وی عقیده دارد که زندان نه‌تنها مکانی محصور با دیوارهای بلند و سیم‌ خاردار بلکه میدان نبرد، آزمایش و فرصتی‌ست که باید از آن پیروز بدر شد. جرار از هر دوره‌ بازداشت به بهترین شکل بهره برده و نشان داد که اراده پولادین‌اش شکست‌ناپذیر است. سایت فلسطین کرونیکل در مقاله‌ای مرتبط با خالده جرار می‌نویسد:

«مبارزه اشکال گوناگونی دارد. به‌عنوان یک زندانی سیاسی در بند اسراییل، وقتی در بازداشت بودم، به اشکالِ مختلف مقاومت پرداختم. برای من، آموزش زنان فلسطینی در زندان یک اولویت حیاتی بود. در سال ۲۰۱۵ وقتی محبوسِ زندان هشارون بودم، مطلع شدم که بسیاری از زنان زندانی، فرصت تحصیل را از دست داده‌اند. این ایده ذهنم را مشغول کرد: اگر بتوانم مصدر کمک به چند زن باشم تا سند تحصیلی خود را بدست آرند، وقت‌ام در زندان بیهوده تلف نگشته است. این سند به آنان امکان می‌داد پس از آزادی، تحصیلات عالی خود را ادامه داده و به استقلال اقتصادی برسند. مهمتر از همه، آنان با آموزش مناسب در تقویت جامعه فلسطین نقش مؤثری ایفا می‌توانستند.»

تدریس در زندان آسان نبود. جرار برای این امر شکنجه، تحقیر و سلول انفرادی را پذیرفت. زندانبانان قلم و کاغذ را از آنان گرفتند اما او و هم‌زنجیران‌اش دیوار را تخته و شمع را قلم خویش ساختند. این گروه زنان تحت رهبری جرار، در زندان به «گروه مقاومت» معروف بودند. وی در برابر توهین و آزارهای جنسی تسلیم نگشته و شکنجه‌های جانفرسا مسیرش را منحرف نساخت. او هدفش را چنین شرح می‌دهد:

«در نهایت، ما چیزی بیش از خلق امید از دل ناامیدی انجام داده، روایت خود را تغییر دادیم. حس حقارت را شکستیم و دیوارهای زندان را به فرصتی برای پیشرفت مبدل نمودیم. وقتی لبخند زیبای شاگردان‌ام را دیدم که در زندان تحصیلات خود را به پایان رساندند، احساس کردم که مأموریت‌ام انجام شده است. امید در زندان به گلی می‌ماند که از دل سنگ بروید. برای ما فلسطینیان، آموزش بزرگ‌ترین سلاح است. با آن، همیشه پیروز خواهیم شد.»

از سال ۲۰۱۵ تاکنون، خالده جرار پنج بار بدون اثبات جرم از سوی نیروهای اشغالگر اسراییل دستگیر گردیده است. بار بار هنگامی که در زندان بسر می‌برده،‌ عضوی از خانواده‌اش را از دست داد ولی توسط مقامات اسراییل، اجازه حضور در خاکسپاری آنان را نداشت. زندانی اسراییل تبهکار بود که فرزندش سها درگذشت اما این مادر داغدار و با ایمان بلند،‌ ترخیصی جهت شرکت در مراسم تدفین دریافت ننمود. وی قطعه‌ای نوشت تا بر مزار دخترش خوانده شود:

خالده جرار در کنار دخترش سها جرار
خالده جرار در کنار دخترش سها جرار که به تاریخ ۱۱ جولای ۲۰۲۱ در ۳۱سالگی فوت کرد. سها نیز از فعالان حقوق مردم فلسطین بود.

فرزندم، دلم برایت تنگ است و دردم بی‌نهایت
فرزندم، دلم برایت تنگ است و دردم بی‌نهایت
از ژرفای درد، از پنجره سلولی در دامون حیفا
دست یازیده‌ام
به آسمان سرزمین ما و در آغوشش کشیده‌ام.
فرزندم نگران مباش
با زنجیر و زندان
هنوز قامت‌ام افراشته است.
من مادری غمبار
در حسرت دیدارت
و این تنها قصه‌ی فلسطین است
آرزویم همه، بدرود با بوسه‌ای بر جبین‌ات
و این زمزمه‌ بود که ترا چون فلسطین دوست دارم.
دخترم ببخش که در روز وداع‌ات نبودم
در آن دم حزین و واپسین، در کنارت نبودم
قلبم تا انتهای فلک پر کشیده است
در اندوه دیدارت
و بوسه‌ای پرنوازش بر گونه‌ات.
از پشت پنجره سلول‌ام
سهای عزیزم،
نگذاشتند با بوسه‌ای آخرین بر رویت
وداع گویم.
گل به راهت می‌فشانم
تو نیستی و این درد جانکاه و دلسوز است
اما من هنوز، پابرجا و قامت افراشته‌ام
چون کوه‌های فلسطین عزیز.

جرار سلحشور سال‌ها برای آزادی زندانیان فلسطینی رزمیده و خود متحمل رنج و آزار فراوان شد. او معتقد است که برای اولین بار در تاریخ فلسطین پس از «طوفان الاقصی» بود که شعار «آزادی زندانیان» به «تخلیه تمامی زندان‌ها» تکامل یافته و رهبران مقاومت تعهد دادند که تمام اسرای فلسطینی را آزاد خواهند کرد. حمله ۷ اکتوبر ۲۰۲۳ را نقطه عطف تاریخی دانسته می‌نگارد:

«به‌نظر می‌رسد که نقطه‌ی عطف تاریخی در ۷ اکتوبر ۲۰۲۳ رخ داده است. این مطالبه از معامله‌‌ای محدود تبادل زندانیان، به خواسته‌ی "تخلیه‌ی زندان‌ها" عوض شد، چنانچه ابو عبیده، سخنگوی نظامی گردان‌های قسام، در ۲۸ اکتبر ۲۰۲۳ اعلام کرد: "تعداد زیاد اسیرانی که در اختیار داریم، بهایی برای تخلیه‌ی زندان‌های [اسراییل] از تمامی زندانیان ما خواهد بود." بلافاصله در عین روز یحیی سنوار نیز اظهار نمود که جنبش مقاومت اسلامی (حماس) آماده‌ پذیرش یک توافق "همه در برابر همه" است، به این معنا که در ازای همه اسرای در اختیار گروه‌های مقاومت، تمامی زندانیان فلسطینی در زندان‌های اسراییل رها گردند.»

خالده جرار که آخرین بار به تاریخ ۲۶ دسامبر ۲۰۲۳ دستگیر گردیده بود در مرحله اول تبادله زندانیان آزاد شد. جرار که از پیکار و رهایی مردم‌اش ناامید نیست، سمبول ایستادگی و عظمت سرزمین‌اش بوده و نسل‌های آینده از جانفشانی‌هایش در نبرد نجات‌بخش فلسطین از دست اشغالگران صهیونیست، الهام خواهند گرفت.

رمزی بارود، مدیر مسئول «فلسطین کرانیکل»، در مورد جرار نوشت:

«چرا اسراییل از خالده جرار واهمه دارد؟ حقیقت اینست که جرار مانند بسیاری از زنان فلسطینی دیگر، پادزهر این روایت تصنعی‌ای به شمار می‌رود که اسراییل را همواره به‌عنوان نمادی از آزادی، دموکراسی و حقوق بشر به تصویر می‌کشد در حالی ‌که جامعه فلسطین را نقطه مقابل آن.

خالده جرار منحیث یک وکیل، فعال حقوق بشر، سیاستمدار برجسته و مدافع حقوق زنان، با فصاحت، شجاعت و درک عمیق خود از حقوق مردم‌اش، این بنای دروغین اسراییلی را فرو می‌ریزد. وی نمونه‌ا‌ی کامل یک فمینیست است، اما فمینیزم او صرفاً سیاست هویتی یا ایدیولوژی سطحی نیست که با طرح حقوقی بی‌محتوا بکوشد احساسات مخاطبان غربی را تحریک کند. خالده جرار برای زنان فلسطینی، و حق آزادی، دریافت آموزش مناسب، دستیابی به فرصت‌های شغلی و بهبود زندگی‌ آنان می‌جنگد، با وجود رویارویی با موانع بزرگی چون اشغال نظامی اسراییل، زندان و فشارهای اجتماعی.

در زبان عربی، "خالده" به معنای "جاودان" است. این نام، برازنده‌ رزمنده‌ واقعی‌ای است که میراث نسل‌های پیاپی زنان استوار فلسطین را نمایندگی می‌کند؛ زنانی که "صمود" -ایستادگی‌شان- همواره الهام‌بخش یک ملت خواهد بود.»